Het ziekteverzuim in Nederland is gedaald, na acht jaar van stijging. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zet de verzuimdaling in 2023 in een meerjarenperspectief – terecht. ‘Corona’ gaf een stijging te zien, maar al eerder was er een opwaartse trend.
Poortwachter
Het CBS publiceert jaarlijks in het late voorjaar de nationale ziekteverzuimcijfers over het voorgaande jaar, formeel “voorlopige” cijfers. De statistici geven nu ook een overzicht van bijna dertig jaar ziekteverzuimcijfers. Ze moeten immers ver terug in de tijd voor cijfers overeenkomstig de actuele. U vindt de CBS-grafiek helemaal onderaan dit nieuwsbericht, de KoM-redactie zet de landelijke cijfers scherp neer in het diagram.
- Het recente verzuim ligt op het niveau van de jaren vóór de werking van de Wet Verbetering Poortwachter (WVP) per 2003.
- Die wet bracht een scherpe daling van het ziekteverzuim. In de periode 2004 tot 2018 lag het direct rond de 4,0%; in 2014 was het met 3,8% het laagste in deze eeuw.
- In 2018 zet een gestage stijging in, verhoudingsgewijs meer in het midden- en kleinbedrijf.
- De stijging is nog sterker bij de afloop van de pandemie.
Reactie
- Jaap Bruins Slot, bedrijfsarts n.p., wijst op LinkedIn op het gunstige, langdurige effect van de WVP in weerwil van veroudering van de beroepsbevolking.
- Hij noemt het ziekteverzuim in de oudste leeftijdsgroepen (met traditioneel veel lang verzuim) “best heel laag”.
Lang verzuim stijgend
De gunstige uitkomst over 2023 mag niet doen vergeten dat het ziekteverzuim ongewenst hoog is. En waarschijnlijk ook onnodig hoog. Psycholoog Vincent Vrooland, ook een ‘oude rot’ wat betreft verzuimcijfers, signaleerde op LinkedIn al in april punten als de volgende.
- Vier op de vijf verzuimgevallen betreffen fysieke klachten, waar bedrijven door verminderde kennis slecht mee om zouden gaan.
- De grootste stijging is er bij verzuim dat langer dan drie maanden duurt.
- Verzuimstijging zou vooral van doen hebben met het vergrijzende werknemersbestand: een ander accent dan wat Bruins Slot legt.
- Er worden volgens Vrooland nog nauwelijks goede verzuimanalyses gemaakt. Hij schrijft: “Tot een paar jaar geleden kwam ArboNed nog wel eens met verzuimstudies maar daar zowel als bij veel andere arbodiensten is het wel erg stil geworden. Wat vooral overblijft zijn generieke waarschuwingen over stijgende stress en het al of niet bestaan van burn-out. Voor de liefhebber: het was en is al jaren zo dat 30% van het aantal verzuimdagen psychisch gerelateerd is.”
KoMmentaar: analyse en discussie nodig
- We sluiten bij het laatste aan. Het is tijd voor een fundamentele analyse van ziekteverzuim, die verder strekt dan noodsignalen over stress en gevolgen van corona. Daarbij verdient de veranderende samenstelling van de beroepsbevolking aandacht. Enkele jaren geleden kende de bouwsector een gunstig verzuimcijfer. Nader beschouwd kwam dat omdat er verhoudingsgewijs minder mensen op de steigers werken.
- Actie voor reductie ziekteverzuim hoeft niet op analyse te wachten!
