Taakdelegatie bedrijfsartsen

[deze pagina plaatst de meest actuele informatie steeds bovenaan; de geschiedenis laat zich dus lezen van beneden naar boven; laatst bijgewerkt op 1 november 2019]

KoM-bijeenkomst 29 oktober 2019, over ervaringen taakdelegatie

KoM-voorzitter Rolf de Vries had ze aangekondigd als inleiders: Els Carsouw, Frans van den Nieuwenhoven en Rick van Buuren, met Mark Droogers als discussieleider. Maar spontaan gingen hij en ook Petra Jonker en Berend Moerdijk hun voorbeeld voor de groep uiteenzetten. De ruim 40 aanwezigen kregen een beeld van -vaak al lang bestaande- varianten in taakdelegatie: verrassend verschillend veelzijdig veelomvattend verreikend. Verrijkend, deze dinsdagmiddag.

Download de PDF met het volledige verslag, 191029 KoM-bijeenkomst taakdelegatie

Download de PDF met de sheets van de presentaties, 20191029-KoM-Bijeenkomst-Taakdelegatie-sheets

 

Er is ruimte voor verbetering bij casemanagers  Uit de nieuwsbrief van de KoM, 16 september 2019.

Deels werkzaam blijven of hervatten in (meestal eigen) werk: bedrijfsartsen en andere professionals hechten belang aan het zogenoemde deelherstel bij (dreigend) langdurig zieke werknemers. Net voor de zomer verscheen onderzoek met nieuw blijk daarvan: opbouw versnélt het proces. … Lieke Kools en Pierre Koning, werkzaam bij onder meer de Universiteit Leiden, hadden de beschikking over 11.741 dossiers van cliënten van 68 casemanagers van een groot re-integratiebedrijf. …  # Er blijken opmerkelijke, onverklaarde verschillen tussen casemanagers. Sommige realiseren opbouw bij niet meer dan 34% van hun cliënten, andere bij 86%; grote variatie is er ook in moment van start van opbouw. … De grote verschillen in werkwijze van casemanagers wijzen op het belang van uitwisseling en intervisie in die beroepsgroep. Hun werk verdient meer wetenschappelijke schraging. Er blijkt, zullen we maar zeggen, veel ruimte voor verbetering. Link naar pagina met nieuwsbrief: klik.

 

Werkwijzer taakdelegatie verschenen

De arbeidsmarkt groeit, er zijn meer werkende ouderen, het aandeel werkenden met een chronische aandoening neemt toe. Daarom “.. vormt de arbeidsgerelateerde zorg meer dan ooit een belangrijke schakel in het waarborgen van een goed functionerende, duurzaam inzetbare arbeidsmarkt.”, aldus  staatssecretaris Van Ark. Ze benadrukt: taakdelegatie kan de druk op de capaciteit van bedrijfsartsen helpen verlichten, kan bijdragen aan de kwaliteit en de effectiviteit van de bedrijfsgezondheidszorg, en kan de bedrijfsarts ruimte geven voor meer preventieve taken. In dezelfde brief behartigt ze meer onderwerpen van arbeidsgerelateerde zorg: de voortgang van de kwaliteitstafel bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde, de samenwerking van arboprofessionals en anderen voor meer inzet op preventie, en verkenningen om de positie van de preventiemedewerker ook in de praktijk te versterken.

De werkwijzer is gemaakt door een werkgroep met OVAL, ZFB, NVAB en KOM, gesteund door SZW. Mark Droogers vertegenwoordigde de KoM in die werkgroep. De ledenbijeenkomst van 12 december 2018 behartigde taakdelegatie. Uitgangspunt is dat het een autonome keuze blijft van de individuele bedrijfsarts, die immers – ook tuchtrechtelijk – verantwoordelijk blijft voor hetgeen onder haar of zijn delegatie plaats vindt. De werkwijzer gaat in op het ‘hoe’: door (vnl. proces)vragen helpt het document de bedrijfsarts om tot een zorgvuldig afgewogen en beheersbare delegatie te komen. Het document is geen norm waarbij de bedrijfsarts zonder meer mag aannemen dat hij delegatie goed op orde heeft. Lees meer in de PDF: 181212 KoM bijeenkomst Taakdelegatie

De volledige brief van de staatssecretaris: externe link 

De werkwijzer: link

 

Taakdelegatie: goed regelen!  “Toen ik 30 jaar geleden begon als bedrijfsarts, pasten we regelmatig tijdelijke overdracht van taken toe. Was een bedrijfsarts ziek, dan nam een arboverpleegkundige het over. Dat ging tamelijk informeel: bij de koffie koppelden we de belangrijkste zaken terug, vertrouwen’ was het sleutelwoord.” Gertjan Beens, voorzitter van de NVAB schrijft een gastcolumn in Vakblad Arbo, over de komende werkwijzer. “”De introductie van de Werkwijzer Taakdelegatie betekent niet dat wij bedrijfsartsen plotsklaps onze samenwerkingspartners niet meer vertrouwen. Wel erkennen we dat kwaliteit en vertrouwen niet vanzelfsprekend zijn. Je moet ze organiseren. Ik voeg daar vanaf deze plek graag aan toe: goed organiseren doe je samen. Daar past nog steeds prima een kop koffie bij.”

https://www.nvab-online.nl/sites/default/files/ARB04_Column-Gertjan-Beens.pdf  geplaatst 20 april 2019

 

Tussenstand 20 april 2019  Het ministerie van SZW laat weten dat de werkwijzer taakdelegatie is te verwachten op 8 mei. (Met dank aan Mark Droogers voor informatie.)

Tussenstand 7 januari 2019  De werkwijzer taakdelegatie is nog niet uit. De deadline van het ministerie verschoof  medio december naar begin januari. Deels omdat er nog opmaak wordt gedaan aan het document (met name interne links zodat je makkelijker heen en weer kunt gaan in het document). En er wordt een moment bepaald waarop de betrokken groepen gelijktijdig communiceren. Dat is deze week te verwachten. (Met dank aan Mark Droogers voor informatie.)

………………………………….

DEBAT  

De KoM en Falke & Verbaan organiseerden 24 september een debatavond over taakdelegatie door de bedrijfsarts: “Het ei van Columbus of een schijnconstructie?” Doel: meningen uitwisselen, onze opinie over taakdelegatie delen en aanscherpen. Onder leiding van onze voorzitter Rolf de Vries en met input van Rick van Buuren en Reijer Pille.

Download het verslag van Dianne van der Putte: 180924 Debat taakdelegatie KoM en F&V

 

Wendel Slingerland beschreef in een LinkedIn-column haar eigen ervaringen met taakdelegatie: meer tijd voor preventie en gezondheidskundige advisering aan arbeidsorganisatie. Externe link: https://www.linkedin.com/pulse/onmisbaar-toch-niet-wendel-slingerland/

………………………………….

Staatssecretaris Van Ark publiceerde 25 juni 2018 haar standpunt over taakdelegatie, externe link

………………………………….

Jurgen van der Baan trok zich een reactie aan: wat is nou precies zijn advies? Hij ontwikkelt op LinkedIn 10 handvatten voor taakdelegatie, externe link

Jurgen van der Baan en Rick van Buuren van  TriageExperts verzorgen op YouTube een kritische bespreking van het NVAB-standpunt taakdelegatie. De eerste van hun reeks Zaagtafel, externe link

………………………………….

De (wetenschappelijke) beroepsvereniging van bedrijfsartsen, de NVAB, publiceerde 12 april 2018 haar standpunt, externe link

………………………………….

Artikel uit de de KoM-nieuwsbrief van 5 februari 2018:

Taakdelegatie bedrijfsartsen?

Geeft taakdelegatie soelaas bij het gevreesde tekort aan bedrijfsartsen? Sociale partners vroegen het in de SER, het NIVEL deed onderzoek met de RU Nijmegen. Staatssecretaris Van Ark stuurde hun rapport 25 januari aan de Tweede Kamer. Ze voorziet een beleidsreactie dit voorjaar, mede na consultatie met veldpartijen.

Rapport voorzichtig van aard

De drie auteurs typeren hun werk als beschrijvend, ze hebben het veld willen consulteren, niet mobiliseren. Taakherschikking vereist aanpassing van regelgeving, die achten ze niet relevant in afwachting van verdere beproeving van -delegatie. Ze vinden nader onderzoek wenselijk, zoals “of taakdelegatie voor alle typen werkgevers en werknemers even geschikt is.” Het instrument taakdelegatie is verder te exploreren, richtlijnen zijn aan te scherpen, er is lering te trekken uit de praktijk. “Hier ligt bij uitstek een taak voor het veld.” Het rapport bevat een uitputtend overzicht met analyse van het juridisch kader. Vervolgens zijn er vijf case studies. De onderzoekers laten in het midden of dat ‘best practices’ zijn in de gevarieerde huidige praktijk.

‘Span of control’ verschilt

In enkele van die vijf zijn er bedrijfsartsen met elk zo’n zes casemanagers of praktijkondersteuners. Bedrijfsartsen waarderen het om mensen op te kunnen leiden. Zo’n model heet “vooral geschikt voor werkgevers die primair uitgaan van vertrouwen in hun medewerkers en die ook daadwerkelijk willen investeren in hun medewerkers, verzuimbeleid en de gedragscomponent (relatie werkgever en werknemer).”

We zouden dit op z’n minst bijzonder kunnen noemen, dat een werkgever investeert in z’n mensen door een casemanager vóór of in plaats van de professional.

Een heel andere case is een arbodienst met één bedrijfsarts in loondienst, op afroep inzet van zzp-bedrijfsartsen, en 30 fte verzuim- en adviesmanagers. De bedrijfsarts controleert alle dossiers, bespreekt ze wekelijks met al die managers. De arbodienst ziet steeds meer klanten hiervoor kiezen. “Het lijkt aan te sluiten bij MKB bedrijven zonder HR-structuur.” Volgens verzekeraars zijn de verzuimcijfers laag, zeker bij lang verzuim. Dit dient efficiëntie én sneller helpen van de werknemer. “Zo komt een werknemer direct met een verzuimmanager in gesprek en wordt er meteen actie ondernomen”.

Problemen

Laatstgenoemde case is er een waarin we de gebruikelijke bezwaren – ook de onze – extra klemmend zien. Zie het risico van verlenging van de verzuimketen en dus van verzuim; het heet dat arbodiensten er daarom rond 2000 mee gestopt zijn. Verder zijn er de minpunten van onduidelijkheid voor de werknemer, spanning met medische privacy en adequate gegevensverwerking, en taakuitholling en vervaging bij de bedrijfsartsen.

De onderzoekers benadrukken: door de onvermijdelijke selectie-bias geeft hun rapport geen zicht op andere delegatiepraktijken. U en ik weten dat daar zorgen over kunnen bestaan, zoals de toegang tot de bedrijfsarts buiten verzuim- of case- of andere managers om, om te zwijgen van de preventieve rol van de bedrijfsarts. Het rapport maakt overduidelijk dat die toegankelijkheid wettelijk en professioneel onmisbaar is!

Slothoofdstuk is aanrader

De onderzoekers beklemtonen dat de cases steunen op lange ervaringsopbouw. Het is van belang om – net als in curatieve zorg – praktijkervaringen steeds weer te evalueren alvorens verdere stappen te zetten. Ze besluiten met een reeks voorzichtige conclusies en aanbevelingen voor zowel beleidsmakers als professionals.

Ikzelf voeg nog een conclusie toe. De onderzoekers benoemen – niet met zoveel woorden – dilemma’s voor arbodienstverleners. Grote zorgzame werkgevers, bijvoorbeeld werkend met Eigen regie, zijn gediend met een hoog gekwalificeerde bedrijfsarts. Om (no-nonsense) MKB-ers zonder HR-voorziening kosteneffectief te steunen lijkt ontzorgen met casemanagers een begrijpelijke actie – maar zijn de risico’s groot. Dit is niet op te lossen door alleen beleidsmakers en professionals. De vraag “of taakdelegatie voor alle typen werkgevers en werknemers even geschikt is” behoeft door sociale partners begeleid beproeven. De voorganger van staatssecretaris Van Ark sprak ooit eens over subsidie voor gezamenlijk initiatief arbodienstverlening…

Met dank aan Reijer Pille voor commentaar op eerdere versie

Taakdelegatie, nieuwsbericht Arboportaal, vanwaar links naar rapport resp. brief van staatssecretaris Van Ark, externe link  

 

………………………………………..

Jurgen van der Baan publiceerde op LinkedIn, groep ArboProfessionals, op 22 februari een uitgebreid overzicht van het rapport van het Nivel, met kanttekeningen: De bedrijfsarts delegeert – Taakdelegatie in het centrum van de aandacht

Zijn slotparagraaf: “Twee vragen en nog geen definitief antwoord

Het NIVEL-onderzoek ging uit van twee vragen:

• onder welke voorwaarden zijn/is taakdelegatie en/of taakherschikking verantwoord en efficiënt;
• kunnen/kan taakdelegatie en/of taakherschikking bijdragen aan het verkleinen van het tekort aan bedrijfsartsen, nu en in de toekomst.

De eerste onderzoeksvraag kon aan de bestaande praktijk worden getoetst. Taakdelegatie wordt immers al lange tijd toegepast en de praktijkbeschrijvingen in het rapport laten zien dat dit goed kan werken en resultaat oplevert.

In het NIVEL-rapport zitten al wat aanwijzingen hoe de voorwaarden kunnen worden aangescherpt. Eén daarvan heeft betrekking op het verenigingsstandpunt van de NVAB:

“Binnen het juridisch kader geeft het NVAB standpunt taakdelegatie handvatten voor de praktijk maar we zien ook dat taakdelegatie in de praktijk op verschillende manieren wordt georganiseerd en toegepast. Binnen de NVAB is een werkgroep die zich actief met dit onderwerp bezighoudt. Aan de hand van de vijf kernvoorwaarden voor delegatie die in het juridisch kader zijn geïdentificeerd kan het standpunt nader worden geactualiseerd en gespecificeerd.”Dit advies is opgepakt door de NVAB. Op de NVAB-site wordt daar het volgende over aangegeven: “De NVAB werkt momenteel aan actualisatie van haar standpunt taakdelegatie. Dit wordt besproken tijdens de voorjaarsledenvergadering op 12 april 2018.”

Steeds meer arbodiensten werken actief aan de inrichting van taakdelegatie, als het goed is uiteraard in overleg met de bedrijfsartsen die hierbij betrokken zijn. Het NIVEL-rapport laat ook meer dan voldoende aanknopingspunten zien om hier mee door te gaan. Aanscherping van het NVAB-standpunt kan uiteindelijk helpen bij de borging van de voorwaarden.

Wat betreft de tweede onderzoeksvraag: “Ook komt naar voren dat nog niet duidelijk is in hoeverre taakdelegatie dé oplossing is voor het tekort aan bedrijfsartsen in Nederland. Nader onderzoek is nodig om vast te stellen dat taakdelegatie de aantrekkelijkheid van het beroep van de bedrijfsarts verhoogt en daarmee ook de (zij)instroom in het vak. Ook is nader onderzoek nodig om te bepalen of taakdelegatie voor alle typen werkgevers en werknemers even geschikt is.”

Mogelijk wordt deze vraag nog nader onderzocht. Ook bij een toename van (zij)instroom in het vak blijft taakdelegatie noodzakelijk om het al bestaande tekort te ondervangen.”

Externe link

 

………………………………………..

Pieter de Jongh, zelfstandig bedrijfsarts en directeur van Van Altena & de Jongh bedrijfsartsen BV schreef in BG Magazine van 7 september 2017 een uiterst interessante column. Titel: Taakdelegatie bedrijfsartsen, gaat dat wel werken? – Bedrijfsartsen worden opgeleid tot God

Enkele citaten: “Laten we het zo zeggen: op papier is het straks opgelost, maar in de praktijk zal dat niet zo zijn. Ten eerste: geen enkele bedrijfsarts is namelijk ingericht op taakdelegatie. Sterker nog: geen enkele arts is ingericht op taakdelegatie. Dat kunnen wij artsen helemaal niet. Kan niet. Willen we ook niet. Zit niet in ons systeem. Kunnen we ook niet leren. We worden opgeleid tot God, de discipelen kijken omhoog en moeten hun eigen weg maar vinden. Commercieel gezien is taakdelegatie wel een goudmijn: organiseer per bedrijfsarts minimaal vier andere deskundigen, bijvoorbeeld big-geregistreerden, consulenten, werkvermogenspecialisten, etc. – en je verdient eindelijk geld op een bedrijfsarts.”

“..er is helemaal geen bedrijfsarts nodig in de meeste gevallen! Op een of andere manier denken wij dat door de persoon van bedrijfsarts in de wet te benoemen, dat alles dan goed komt, in instrumenteel opzicht dan.”

“Wat willen we in essentie dan wel bereiken met al die bedrijfsartsen en geboden in de wetgeving: .. we willen dat mensen niet uitvallen, lekker doorwerken”

“Je kunt daar je bedrijf op inrichten. Bedrijfsarts voor nodig? Ja, als adviseur-specialist in gezond werken.”