Is thuiswerken voor iedereen geschikt, en is iedereen geschikt voor thuiswerk? Is dat te beïnvloeden? Psychologen en bedrijfsartsen zijn er nog niet uit. Onder economen en werkgevers is in debat of thuiswerken of hybride werken impact heeft op de productiviteit van werkenden. Welke maatregelen helpen? Het economenblad ESB komt met een verrassende invalshoek. Werkgevers zouden geen generiek thuiswerkbeleid moeten voeren, maar rekening moeten houden met de karaktereigenschappen van hun werknemers.
De ESB-redactie baseert dat op onderzoek van twee Letten, werkzaam in instituten voor onderzoek van economisch beleid. Ze publiceerden een discussiepaper bij het IZA, Institute of Labor Economics, een platform waar (met name arbeids)economen discussiëren en publiceren.
Heterogene onderzoeksuitkomsten
Research in het vorige decennium toonde een positief effect op productiviteit door thuiswerken en meer in het algemeen flexibele werkregelingen. Dit vooral gebaseerd op informatie van werkgevers. Dit betreft echter voornamelijk vrijwillig thuiswerken en ondernemingen met een management dat daar positief over is. COVID-19 gaf aanleiding tot een wereldwijd sociaal experiment met thuiswerk. De auteurs constateren dat research daarover – bevraging van werkgevers of werknemers of beide – uiteenlopende beelden geeft van de productiviteit in thuiswerk.
Het vakgebied van de arbeidseconomie erkent steeds meer dat naast kennis ook ‘soft skills’ en persoonlijkheidskenmerken – zoals doorzettingsvermogen, intrinsieke motivatie en charme – betekenisvol zijn in werk, en bijvoorbeeld salarisverschillen tussen mensen verklaren. De twee auteurs verkenden die onderzoekslijn wat betreft thuiswerk.
Resultaten
In Letland werd in mei en juni 2021 enquêteerd onder thuiswerkers. De twee onderzoekers lieten daar een gangbare persoonlijkheidstest in opnemen. Zo verkregen ze informatie van ruim 1700 thuiswerkenden.
In een notendop zijn de uitkomsten als volgt weer te geven.
– Mensen die consciëntieus zijn en zij die open staan voor nieuwe ervaringen rapporteren een hogere productiviteit bij werk vanuit huis; dat geldt vooral voor vrouwen.
– Daarentegen is er een negatief verband tussen extraversie en voorkeur voor telewerken.
Conclusie
De auteurs zijn minder stellig dan de ESB-redactie. Ze schrijven: “Al met al suggereren deze resultaten dat een one-size-fits-all-beleid waarschijnlijk niet de productiviteit van bedrijven of de tevredenheid van werknemers zal maximaliseren.” Een praktischer suggestie van hen is nog dat bij thuiswerk maatregelen nodig zijn om het negatieve effect op het welzijn van meer extraverte werknemers te compenseren.
Per saldo
Deze invalshoek, ‘psychologie door economen’, wekt verwondering. Maar, deze publicatie slaat een brug naar het denken van vele werkgevers. Arbeids- en organisatiedeskundigen en bedrijfsartsen met interesse voor optimaliseren van thuiswerk zouden hun voordeel kunnen doen met dit artikel. Denk aan extra alertheid voor risico’s van psychosociale arbeidsbelasting. Het bijzondere van publicatie op het IZA-platform is dat auteurs later vaak een nieuwe versie van een artikel publiceren naar aanleiding van de commentaren. Als dat verschijnt, leest u het op de KoM-site!
