Kwaliteit op Maat, brancheorganisatie voor duurzaam werk
20 september 2021
In deze nieuwsbrief
Druk op politiek: FNV in actie met en voor “de helden van de coronacrisis, de onmisbaren”
Coronapas en werk – Kabinet schuift iets op in zijn standpunt; de werkgevers- en werknemersorganisaties botsen; er is verwarring rond de privacy; hebben bedrijfsartsen een sleutelpositie?
Hybride werken: veel uitdagingen – Impressie webinar 8 september
TBV online – Bureaucratie bij opleiding bedrijfsartsen
Druk op politiek
FNV in actie met en voor “de helden van de coronacrisis, de onmisbaren”
De kabinetsformatie, twee ministers die aftraden, prinsjesdag met een ‘beleidsarme’ (?) begroting: het schiet niet op in Den Haag, zullen we maar zeggen. De FNV zet ondertussen druk. Met en voor de mensen die ze in 2020 in de frontlinie zag staan: zorgverleners, docenten, schoonmakers en vele anderen. “Toen veel mensen thuiswerkten, gingen zij de deur uit om voor ons allen te zorgen. .. Waarom hebben juist de mensen met cruciaal werk vaak zulke bescheiden inkomens, een hoge werkdruk en veel onzekerheid?” Een hete herfst is niet te verwachten, maar de FNV zet een toon. Opmerkelijk dat het ook om hoge werkdruk gaat. Zaterdag 25 september is er een manifestatie in Rotterdam, er staat een online petitie open.
Coronapas en werk
Kabinet schuift iets op in standpunt; werkgevers- en werknemersorganisaties botsen; verwarring rond privacy; bedrijfsartsen in sleutelpositie?
Dinsdagavond de 14e lichten de ministers Rutte en De Jonge de versoepeling van coronamaatregelen toe. Die gaan in per 25 september.
• “Werk thuis als het kan en op kantoor als het nodig is … Werkgevers en werknemers maken zelf afspraken over een goede verdeling tussen werk en thuis.”
• Het kabinet wil zorgwerkgevers (en alleen hen!) de mogelijkheid bieden vast te leggen of een medewerker gevaccineerd is. Minister De Jonge: “Daarnaast willen we verkennen of en hoe het coronatoegangsbewijs in de zorg, maar ook in andere werksituaties gebruikt zou kunnen worden.” (Zie ook de illustratie hieronder met de volledige tekst van De Jonge.)
• De twee bewindspersonen melden dat per 25 september het coronatoegangsbewijs verplicht zal zijn voor toegang tot o.a. de horeca.
Kritiek en steun
Vooral het laatste roept veel kritiek op. Zoals van Barbara Baarsma in het FD 16 september: “Als hoogleraar toegepaste economie zou ik tegen het kabinet zeggen: denk na over wat je doet, want je bent een wantrouwende groep die al groot is groter aan het maken.” Een aantal horeca-ondernemers zegt geen toegangscontrole te zullen doen. De landelijke werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland zitten er anders in. Dezelfde dinsdagavond reageren ze op het gehele pakket: als gewoonlijk merendeels positief. Ze schrijven nu ook openlijk dat ze met het kabinet in gesprek zijn geweest. Ze dringen als vanouds aan op steun voor ondernemers die nog met beperkingen te maken hebben.
“Niet te rijmen”
Zorgpunt vinden ze de handhaving van het coronatoegangsbewijs door ondernemers, met name in de horeca. Het is volgens hen niet te rijmen dat deze bij hun gasten een coronatoegangsbewijs moéten checken maar dat niet mogen doen bij hun medewerkers. “Geef ondernemers in ieder geval de mogelijkheid om dit wel bij hun medewerkers te kunnen doen, zeker in die sectoren waar het aan klanten moet worden gevraagd. Het is goed dat het kabinet aangeeft dit te willen onderzoeken”.
Over privacy
Woensdag plaatst het ministerie van SZW op haar LinkedIn-pagina een visual: “Vaccineren: wat mag een werkgever nou wel of niet vragen?” Het roept veel commentaar op: was er ongemerkt een wetswijzing geweest? De SZW-redactie reageert: “… eerder stond vermeld dat een werkgever er niet naar mag vragen, maar na overleg met juristen en andere experts bleek dat dit genuanceerder ligt. Een werkgever mag wel vragen of iemand gevaccineerd is, als hij daar een goede reden voor heeft, bijvoorbeeld als er gewerkt wordt met kwetsbare mensen. Een werknemer hoeft daarop niet te antwoorden.” Beroepsvereniging NVAB keert zich de volgende dag tegen het ‘vragen mag’, “.. omdat dit een precedent schept voor werkgevers om te vragen naar gezondheidsgegevens.” En: “Wij zijn in gesprek binnen de KNMG om gezamenlijk onze positie te bepalen.” Daarentegen vindt columnist André Weel in Medisch Contact het “.. heel normaal dat een werkgever een medewerker vraagt of-ie gevaccineerd is. .. Ik hoor sommige bedrijfsartsen roepen dat dat tegen de AVG is. .. Ik deel die opvatting niet. De AVG is van vóór de pandemie. De AVG is een regeling om een grondrecht te beschermen dat niet absoluut is.”
Het kennelijke vooroverleg met de minister
Een week eerder had FNV-vicevoorzitter Kitty Jong nog krachtig stelling genomen tégen de werkgeverswens tot zulke controles en tégen de registratie in de zorg. Op de avond van de 14e was ze iets minder stellig. Ze sprak zich uit tegen de voorgenomen “indirecte dwang”. Ze maakte melding van een overleg met de minister, waar ook werkgevers zich zouden hebben uitgesproken voor “het verhogen van de vaccinatiegraad voor de bevordering van een veilige en gezonde werkvloer”. Ze wil een gerichte informatieverstrekking, inzet van de bedrijfsarts en van overheidscampagnes om mensen te overtuigen van het belang van een hogere vaccinatiegraad. Dit is vooral gericht op specifieke groepen.
Per saldo
• Het kabinet schuift inzake ‘coronapas als toegangsbewijs voor werk’ enigszins naar de werkgeversorganisaties op. Dat gebeurt na een proces dat de aloude vraag oproept: zaten werkgevers- en werknemersorganisaties eigenlijk wel in hetzelfde overleg?
• Minister De Jonge zegt dat zorgwerkgevers vaccinatiestatus mogen bevragen en registreren. De SZW-berichtgeving de volgende dag staat daar haaks op.
• Er is een buitengewoon spannende impact voor de discussie over de opstelling van de Autoriteit Persoonsgegevens bij ziekteverzuim: de werkgever mag al nooit vragen naar de achtergrond, dat is volgens de AP ongeoorloofde druk.
• Bedrijfsartsen hebben een sleutelpositie.
Het FNV-nieuwsbericht van 14 september
Hybride werken: veel uitdagingen
Impressie webinar
Presentaties vanaf hun thuiswerkplek: de inleiders van het KoM-webinar Duurzaam inzetbaar hybride werken handelden 8 september consistent met het onderwerp. Hybride werken wordt ‘gewoon’, werkgevers en werknemers willen het, maar de optimale inrichting is nog niet vanzelfsprekend.
Op de KoM-site kunt u documentatie en sheets inzien en het webinar terugkijken. Hier is het de plaats voor wat algemener observaties.
Enkele highlights
Adviseur Marijn van der Heiden van de Algemene Werkgevers Vereniging Nederland benadrukte het belang van het betrekken van werknemers. Hun input is mede basis voor introductie van zo’n nieuwe werkwijze. Ook gaat het om maatwerk, om hybride werken én andere vormen van werken.
De Rabobank is al 15 jaar geleden gestart met experimenten. ‘Corona’ leidt tot het inzicht dat klassieke categorisering van personeel (bv. jong versus ouder) niet voldoet, aldus innovatiemanager Jan Nieuweboer. Voor het toespitsen van maatregelen telt de aard van het werk. “High collaborators”, mensen wier werk veel samenwerking en coördinatie vraagt hebben andere behoeften dan “high concentrators”. Was het in het verleden policy van de bank om jongeren die zich inwerken dat vooral op kantoor te laten doen, de jongeren zelf vinden twee dagen per week op kantoor voldoende.
OU-hoogleraar Tinka van Vuuren bevroeg webinardeelnemers. Een meerderheid meende dat minder reistijd voor werken leidt tot meer sporten en dat thuiswerken efficiënt is. Maar onderzoek tijdens de coronacrisis suggereert meer bewijs voor het tegendeel. Een van haar aanbevelingen voor de arbodienstverleners is: hybride werken vraagt extra aandacht voor het versterken van vitaliteit, werkvermogen en employability.
Aandachtspunten
• Ziekteverzuim bij de Rabobank was in het begin van het massale thuiswerken gedaald, meldde bedrijfsarts Ilse van Dijkman. Dat in weerwil van de algemene verwachting. Momenteel is het juist weer gestegen, ‘mensen zijn het volledig thuiswerken zat’. Het verzuim stijgt met name op afdelingen waar een reorganisatie speelt. Tinka van Vuuren wees erop dat in 2020 het verzuim in sectoren met veel thuiswerk gunstig was ten opzichte van 2019: nauwelijks stijging, soms zelfs daling. In de zorgsector steeg het verzuim.
Bevinding van uw redacteur: Vernet signaleert in de zorg stijging door langere duur van verzuimgevallen, een al jaren toenemend fenomeen in de sector. Verzuim blijft voor werkgevers en arbosector een aandachtspunt, ook bij hybride werken, niet in het minst als er bijkomende bezwarende omstandigheden zijn.
• Leiderschap is onmisbaar. Inleiders benadrukten het belang van (ontwikkeling van) vaardigheden daartoe. Jan Nieuweboer wees op een nieuw punt: oudere medewerkers zijn informeel rolmodel voor jongere, dat kan vergen dat ze vaker op kantoor zijn voor het informele contact, ‘vaste thuiswerkdagen’ staan daar haaks op.
Bevinding van uw redacteur: dit is aandachtspunt voor werkgevers. Zie verder ook het opinieartikel op de pagina over dit webinar op de KoM-site: “Let op dat kantoortijger geen voorsprong krijgt op thuiswerker”.
• Autonomie wordt verondersteld bij thuiswerken. Een vraag is of het beroep erop voldoende gefaciliteerd wordt. Bij de Rabobank werken mensen in meerdere projecten, het kan leiden tot overladen vergaderdagen zittend voor de PC. KoM-voorzitter Rolf de Vries stelde dat vragen over gevolgen van ‘gedwongen’ autonomie en schijnautonomie ons nog lang bezig zullen houden.
Bevinding van uw redacteur: autonomie heet belangrijk te zijn tegen psychosociale arbeidsbelasting. Regelmogelijkheden zijn niet vanzelfsprekend: aandachtspunt voor werkgevers en arbosector, alsmede voor arbeidswetenschappers. Bijvoorbeeld TNO zag in onderzoek in 2020 veerkracht bij thuiswerkers, maar ‘further research is needed’.
Wat doen de arboprofessionals zelf?
Een poll aan het eind van het webinar liet zien dat geen opvatting domineert.
BEKIJK DE KOM-SITE
TBV online – Bureaucratie bij opleiding bedrijfsartsen Het Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde positioneert zich nu ook online, onder meer met discussiethema’s. De eerste keer is al spannend. Een groep praktijkopleiders-bedrijfsartsen schreef is bezorgd over het sterk controlerende en beheersende karakter van recente kwaliteitseisen. Ze willen negatieve effecten van overregulatie vermijden. Het hoofd van opleidingsinstelling SGBO reageert. U kunt nog reageren via een poll op TBV-online.
Doe uw voordeel met onze website!
Op de site van de KoM vindt u vele pagina’s met documentatie en ontwikkelingen. Onder tabblad Service vindt u pagina’s waar KoM-leden hun voordeel mee doen, voor klanten en zich zelf.
Tweet 
Deel 
Doorsturen