‘2^e ziektejaar = 2^e spoor’ is omstreden, maar …

En wéér oordeelt een adviesorgaan negatief over het wetsvoorstel ‘tweede ziektejaar = tweede spoor’: de Raad voor de rechtspraak. Die heeft mede als taak regering en parlement te adviseren over wetgeving en beleid met gevolgen voor de rechtspraak. Ze sprak zich uit over het “Wetsvoorstel tot wijziging van de re-integratieverplichtingen in het tweede ziektejaar bij werknemers van kleine en middelgrote werkgevers”. De essentie daarvan: onder voorwaarden kan zo’n 98% van de werkgevers (van zeg een derde van de werknemers in ons land) de re-integratie in het tweede ziektejaar exclusief richten op werkhervatting bij een andere werkgever (het ‘tweede spoor’); de werkgevers hoeven de arbeidsplaats van de ziek gemelde niet vrij te houden.

De Raad verwacht meer conflicten tussen werkgever en werknemer over de re-integratieinspanningen van de werkgever wanneer die een vroeg verzoek doet tot afsluiting van het eerste spoor. Dat draagt niet bij aan een succesvolle re-integratie.

Lange voorgeschiedenis

Het is al 20 jaar in discussie: terug van twee naar één jaar loondoorbetaling. Of anderszins minder verplichtingen van het midden- en kleinbedrijf ten opzichte van ziek gemelde werknemers. De werkgeversorganisatie MKB-Nederland bepleit het, schoorvoetend gevolgd door de ‘grote’ werkgevers. Werknemersorganisaties erkennen de problemen voor het mkb, maar zien als voordeel van lange loondoorbetaling een grotere kans voor terugkeer van werknemers bij de eigen werkgever; wat meestal de beste oplossing is.

Er zijn drie kabinetten bezig geweest uitwegen te zoeken. Zo kreeg het MKB van Rutte III honderden miljoenen premiekorting, te benutten voor bijvoorbeeld de MKB verzuim-ontzorg-verzekering; deze omvat ook concrete hulp bij re-integratie. Een volgende stap zette minister van Gennip (Rutte IV). Ondanks de demissionaire status bracht ze genoemd wetsvoorstel in internetconsultatie.

Akkoord sociale partners

Het idee voor ‘tweede ziektejaar = tweede spoor’ kwam van de gezamenlijke werkgevers- en werknemersorganisaties, medio 2021. Het was deel van het zogeheten Middellange Termijnadvies (MLT-advies) voor het nieuwe kabinet. Het idee kreeg toen veel kritiek, met name vanwege onduidelijkheid. De minister en haar ambtenaren hebben in gesprekken met sociale partners het plan helpen concretiseren. Het concept van het wetsvoorstel kreeg waardering van de Werkgeversorganisatie AWVN: “Voor kleinere werkgevers neemt het een deel van de onzekerheid weg”.

Advocaten: ‘Intrekken dat voorstel’

Verder was er vrijwel uitsluitend kritiek. Het oordeel van het Adviescollege Toetsing Regeldruk was vernietigend. De openbare reacties in de internetconsultatie zijn nagenoeg allemaal negatief. “Dit wetsvoorstel voegt werkelijk niets nuttigs, behalve meer omzet bij adviseurs/arbodiensten, toe aan de bestaande situatie” (SGA-consultancy). De NVAB wijst het wetsvoorstel af; wel suggereert de beroepsvereniging van bedrijfsartsen als te onderzoeken optie dat de bedrijfsarts zo nodig het advies kan geven om het eerste spoor af te ronden op enig moment in de eerste twee ziektejaren, na consultatie van een arbeidsdeskundige. Een positieve reactie is er van Robidus, private uitvoerder van sociale zekerheid; maar ze ziet wel verbetermogelijkheden en openstaande vragen. Arbeidsrechtadvocaten – individueel en in het verband van beroepsverenigingen – bepleiten intrekken van het wetsvoorstel. Ze krijgen nu steun van de Raad voor de rechtspraak.

‘Wet is basisvoorwaarde’

De Sociaal-Economische Raad bood 18 januari de kabinetsinformateur haar toekomstvisie aan: “.. een langere termijnperspectief voor Nederland met beleidsaanbevelingen voor een brede welvaartseconomie waarin mensen centraal staan.” Werkgevers- en werknemersorganisaties zijn het daar over eens. De SER-site schrijft erover: “Op korte termijn is het doorvoeren van de (wets)voorstellen volgend uit het SER Middellange Termijn (MLT-)advies een absolute basisvoorwaarde om deze toekomstvisie te kunnen waarmaken.”

Deskundigheid contracteren?

Zal het nieuwe kabinet de werkgevers- en werknemersorganisaties tegen de haren instrijken? Het lijkt niet waarschijnlijk. Dat schreven we al vóór de verkiezingen op de KoM-site. Het is mogelijk dat een kabinet de wetgeving begeleidt met ‘smeergeld’: om de nadelen van de wetten te compenseren en deskundige inzet te contracteren. Never a dull moment rond de arbodienstverlening.

 

Lees ook het eerdere artikel op de KoM-site 

Het wetsvoorstel in de internetconsultatie

Het advies van de Raad voor de Rechtspraak

Het advies in de internetconsultatie van verenigingen van arbeidsrechtsadvocaten

Pleidooi voor intrekken, door advocaat Besselink

Het Toekomstadvies van de SER aan de kabinetsformateur