Het Nederlands stelsel blijkt robuust

De reacties op het verhogen van de AOW-leeftijd waren bezorgd: oudere werknemers zouden moeilijk langer kunnen doorwerken, velen zouden arbeidsongeschikt worden. Het ligt anders, laten ook recente cijfers zien.

Meermalen meldde UWV de afgelopen jaren een verhoogde instroom van ouderen in de WIA. In de pers werd dat vaak uitgelegd als falen. Men ging vaak voorbij aan de nadere informatie van UWV en anderen: er zijn meer ouderen die werken. De instroom van ouderen als percentage daarvan steeg niet of nauwelijks.

Minister Schouten (voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) bevestigt dit beeld. Ze stuurde 7 maart de vierde editie van de monitor AOW-leeftijdsverhoging aan de Tweede Kamer. De conclusies in essentie:

  • de verhoging van de AOW-leeftijd leidt tot een stijging van de arbeidsparticipatie van ouderen;
  • er is geen toename in het percentage mensen dat een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangt;
  • dat geldt ook voor de WW, de werkloosheidsuitkering; dat is dus geen ‘alternatieve route’ voor uitval;
  • de verhoging van de AOW-leeftijd heeft geen significant effect op de gezondheid van mensen.

Dit laatste is in lijn met onderzoek van het RIVM in 2019 (!). Dat toont redelijke stabiliteit in de gezondheid van ouderen, de gezondheid van de groep kan op de lange termijn zelfs nog iets verbeteren.

De onderzoekers deden eveneens een analyse op de automatiseringskansen van beroepen, d.i. de kans dat door ontwikkelingen als robotisering banen verdwijnen (zonder nog zekerheid over nieuwe banen). Zo’n kans blijkt er te zijn, oudere mensen uit te automatiseren beroepen stromen relatief vaker de WIA in dan hun leeftijdsgenoten in andere beroepen. Maar de onderzoekers wijzen erop dat dit niet volledig verklaard kan worden door de automatiseringskans. Immers, een hoge automatiseringskans kan gepaard gaan met een fysiek zwaar beroep en een hoge werkdruk.

KoMmentaar  De cijfers onderstrepen dat het Nederlandse stelsel van arbeidsongeschiktheid robuust is in dit opzicht: de WIA is bij verhoging van de AOW-leeftijd tot nu geen ‘alternatieve route’ gebleken voor uitval. De cijfers betreffen de periode vóór de vereenvoudigde WIA-keuring voor 60-plussers.

 

De monitor van Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van Maastricht University

Het eerdere onderzoek van het RIVM

wia