Het onderwerp verdient brede aandacht
Het was en is weer een hype in het nieuws, ook deze zomer: werken in hitte. Nu kreeg VU-onderzoeker Jan Popma veel aandacht met zijn pleidooi voor (opnieuw) arbonormering voor zulk werk. Volgens hem stond er tot 2013 een grenswaarde in de wet. De arbocatalogi die dat ‘gat’ zouden moeten vullen, bieden werkgevers en werknemers geen houvast en verschillen onderling sterk, zo stelt hij. Zijn rapport blijkt per saldo geen nieuws. Sociale partners zijn ernstig verdeeld. Het ministerie zou ten minste actualisering van kennis moeten steunen.
Hitte raakt werknemers vaker en meer
Popma’s onderzoeksrapport van zo’n 110 pagina’s is onderdeel van een groter Europees programma voor verkenning van voorbereiding op klimaatverandering. De risico’s van werken in warmte zullen werknemers vaker en meer treffen. Zijn rapport leest als een geschiedenis van het Nederlands arbobeleid. De overheid probeert sociale partners meer te laten doen voor gezond en veilig werk – duidelijk niet tot Popma’s genoegen.
KoMmentaar: dit is geen nieuws
- Met bedoelde grenswaarde verwijst Popma naar een ISO-norm, genoemd in een beleidsregel. Die is vervallen met introductie van arbocatalogi van sociale partners. Met een beleidsregel bindt een overheidsorgaan, in dit geval de Arbeidsinspectie, zichzelf, voor een bestendige interpretatie van en handhaving op een onderwerp in publieke regelgeving. De werkgever heeft de vrijheid op andere manieren hetzelfde beschermingsniveau te bereiken. Het is dus in meerdere opzichten vreemd dat Popma spreekt over een (immers dwingend lijkende) vervallen grenswaarde.
- Daarnaast geldt dat ook bij ontbreken van zo’n concrete norm, de stand van wetenschap over een arbokwestie evengoed betrokken moet worden. Bij hitte gaat dat dan om de verhouding van onder meer temperatuur en luchtvochtigheid. Dat is complex. Arboportaal schrijft dan ook: “Een globale indicatie kan verkregen worden door gebruik te maken van de FNV Werkklimaat app. Maar om echter vast te kunnen stellen of er daadwerkelijk sprake is van een ongezonde situatie zal de situatie altijd door een deskundige beoordeeld moeten worden.”
- De Arbeidsinspectie publiceerde in mei 2024 een verkennend rapport over hittestress. Ze concludeerde zelf dat geldende regelgeving (Arbobesluit art. 6.1 lid 2) ontoereikend is, bijvoorbeeld om structureler maatregelen te bereiken dan verstrekken van persoonlijke bescherming. Demissionair minister Van Gennip schreef midden juni aan de Kamer over de complexiteit van de materie, vakinhoudelijk en qua opvattingen van werkgevers- en werknemersorganisaties.
KoMclusie
De balans opmakend: werk bij hitte verdient aandacht. Het volstaat niet om te hameren op het belang van een grenswaarde. Sociale partners zijn er ernstig verdeeld over. De vier beroepsgroepen van arbokerndeskundigen publiceerden in 2008 (!) een gezamenlijk kennisdossier over werk in hitte. Het ministerie zou ten minste actualisering van kennis moeten steunen.
NOS-nieuws over Popma en werk in hitte
Een presentatie waaraan Popma’s onderzoek bijdroeg
ArboPortaal over werken in warmte
De Arbeidsinspectie in 2023 over normering werk in hitte
Minister Van Gennip 18 juni over (onder andere) hittestress
Het kennisdossier uit 2008 van de beroepsgroepen