Onzekerheden en spanningen, maatschappelijke tegenstellingen, het wordt in de hand gewerkt door de coronacrisis. Het Sociaal en Cultureel Planbureau doet al meer dan 10 jaar het Continu Onderzoek Burgerperspectieven (cob). Het SCP onderzoekt elk kwartaal de publieke opinie in ons land. In oktober 2021 overheerste “somberheid over de richting van Nederland”. Zo vond 65% het de verkeerde kant opgaan met Nederland, tegen 55% in april. Ook was er bezorgdheid op vele onderwerpen. Anderzijds beschouwt men gezondheids- en ouderenzorg door de jaren heen als een van de sterke kanten van ons land.

Coronaspanningen

Het SCP beschrijft geserreerd een kerngegeven: “Mensen verschillen van mening over coronakwesties”. Het bureau legde in meerdere kwartaalonderzoeken de respondenten dilemma’s voor, zoals een keuze tussen het beter beschermen van de volksgezondheid en het beter beschermen van individuele vrijheden. De groep die kiest voor vrijheid boven gezondheid is nu 31%, tegen 22% een jaar eerder, een wezenlijke stijging.

‘Samenleven’

Verder noteert het bureau in de thema-uitgave “Waardevol samenleven” van dit vierde kwartaal: “samenleven in de buurt” wordt beter gewaardeerd dan “samenleven in Nederland”. Men ziet in meerderheid in de buurt zorg en aandacht voor elkaar. Velen wijzen op een grote hulpbereidheid, tussen buren maar ook breder. “Mensen hebben echt iets voor elkaar over. In veel buurten is er vriendelijkheid naar elkaar toe.”

Per saldo

Dit kwartaal vulden 1184 mensen de vragenlijst volledig in. Het SCP wijst erop dat deze steekproef marges rond de genoemde getallen impliceert. Hoe dan ook is duidelijk dat er spanningen zijn in verband met de coronacrisis. Het aandeel mensen dat vrijheidsbeperkingen (zoals vaccinatiedrang of -dwang) afwijst is bepaald geen verwaarloosbare minderheid. Spanningen op de werkvloer zijn heel wel denkbaar. Tegelijk toont het SCP met haar gegevens over “samenleven in de buurt” perspectief: een goed werkgever, ondersteund door z’n arbodienstverlener, stimuleert zorg en aandacht voor elkaar, alsmede brede hulpbereidheid.

Het onderzoek van het SCP, Burgerperspectieven 2021 kwartaal 4

Foto SCP