“Het gaat niet goed met de volksgezondheid”
“We moeten als samenleving leren grenzen te stellen aan industrieën die de volksgezondheid schaden. Dit vergt een overheid die .. verdienmodellen voor bedrijven creëert die gezondheid bevorderen in plaats van beschadigen, via het stellen van gezondheidsbeschermende doelen.”
Dat is een opmerkelijk pleidooi, ook bijzonder omdat het een conclusie is in het digitale economievakblad ESB.
‘Uitbuiting van de volksgezondheid’
De auteurs Luc Hagenaars en Jochen Mierau wijzen erop dat het huidige economisch systeem veel welvaart en bestaanszekerheid heeft gebracht. Maar inmiddels komt zo’n twee derde van de winst van beursgenoteerde bedrijven voort uit de uitbuiting van mens en milieu: maatschappelijke kosten die niet in de prijs terugkomen. Uitbuiting van de volksgezondheid is geen doel van bijvoorbeeld de alcohol- en voedingsindustrie, maar wel een gevolg van de logica van de markt. De auteurs hebben ideeën voor verbetering. De overheid moet een duidelijker rol als marktmeester aannemen. “Verder is een realistische exitstrategie nodig voor industrieën die afhankelijk zijn van een product waar we geheel vanaf willen, zoals tabak. Ze zouden een ‘doodbloedscenario’ voorgeschoteld moeten krijgen om te voorkomen dat ze weer een nieuw verslavend product bedenken.”
‘Gezondheid, leefstijl en werkbehoud onderdeel van medisch handelen’
Het blad wijdt meer artikelen aan kwesties van volksgezondheid. Hoogst interessant is een column van Anthony Stigter en Iris de Vries. Zij zijn strategisch beleidsadviseur bij werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nld, resp. voorzitter van de Vereniging Arts en Leefstijl. Onder de kop “Vier prioriteiten voor een gezond Nederland” hekelen ze het ontbreken van een samenhangende kabinetsvisie op het bevorderen van gezondheid van de gehele bevolking. Dit terwijl inmiddels 59% van de bevolking problemen met z’n gezondheid heeft, en Nederland binnen de EU afzakt qua levensverwachting, zeker voor laagopgeleiden. Ze bepleiten vier punten.
(1) Een verder vervolg aan het Nationaal Preventieakkoord van 2018. De toenmalige ondertekenaars kunnen gevraagd en geholpen worden wat extra te doen om “de gezondere keuze, de makkelijkere keuze te maken”.
(2) De samenleving inrichten voor meer resultaat qua gezondheid, zoals beweging en gezonde lunches in het onderwijs. Ook schrijven ze: “Als werkgevers investeren in de vitaliteit van hun werknemers, zoals met leefstijlprogramma’s, helpt het als de fiscus dat niet langer beschouwt als loon in natura waarover loonbelasting verschuldigd is. Werkgevers gaan dan meer investeren in vitaliteit, met een gezondere beroepsbevolking tot gevolg.”
(3) “Zet vol in op werk”. De auteurs wijzen op gelijker levensverwachting in samenlevingen die meer mensen includeren. “Mensen die vanuit een uitkering gaan werken, worden gezonder, gelukkiger en gebruiken minder zorg”. De arbeidsmarkt en sociale zekerheid behoeven hervorming voor meer arbeidsdeelname dan de huidige 73 procent.
(4) “Hervorm de bekostiging van de zorg”. De bekostiging nu is gericht op productie, zodat het loont om meer dan nodig zorg te geven. De auteurs wijzen met een SER-advies op achterliggende sociaal-maatschappelijke oorzaken. Artsen zouden gezondheid, leefstijl en werkbehoud onderdeel moeten maken van de behandeling.
KoMmentaar
- Vaste lezers van de KoM-nieuwsbrief zullen bij het bovenstaande glim- en grimlachen.
– Werkgeversorganisaties tekenden in 2018 niet voor het onderdeel tabaksontmoediging van het Nationaal Preventieakkoord. Dit vanwege het belang van de kleine tabakswinkels, zo schreef de KoM-nieuwsbrief van 10 december 2018.
– In de column die werkgeversvertegenwoordiger Stigter met arts De Vries schrijft, ontbreekt het woord tabak. Wel gaat het in algemene zin over toekomstige besparing door betere leefstijl. Die winst is nu al overduidelijk mogelijk, zo schreef de KoM-nieuwsbrief van 16 september 2019, op basis van gegevens uit 2007.
— “Een werknemer die vier keer daags tien minuten weg is van zijn werkplek om te roken, kost zijn werkgever bijna € 5.000 per jaar.
— Zware rokers hebben een ziekteverzuim van 5,8%, ex-rokers 3,4%.”
– Genoemde KoM-nieuwsbrief van 10 december 2018 beschreef een tweet: “#Preventieakkoord. Zo eist het kabinet dat we leven. Dat bepalen we zelf wel.” Aldus toenmalig Kamerlid Fleur Agema van de PVV.
- Dat neemt allemaal niet weg dat deze artikelen en stellingnames hoogst interessant en belangrijk zijn. De stelling dat gezondheid, leefstijl en werkbehoud onderdeel van medisch handelen moeten zijn, is een opsteker voor de beroepsgroep bedrijfsartsen: ze doen niet anders!
Het artikel over o.a. de exitstrategie voor de tabaksindustrie
De column van werkgeversvertegenwoordiger Anthony Stigter en leefstijlarts Iris de Vries
Ook interessant: Publieke gezondheid vergt publieke voorfinanciering
Ook interessant: Zet financiële prikkels breder in ter bevordering gezondheid