Het stelsel van arbeidsongeschiktheid
Weer een nieuw (?) idee
Een collectieve verzekering arbeidsongeschiktheid, niet apart voor werknemers respectievelijk zzp’ers. Dat bepleit hoogleraar arbeidsrecht Houweling. UWV brengt vier keer per jaar een magazine uit, voor haar relaties en stakeholders. De juli-uitgave bevat een interview over “een revolutionaire verandering op de lange termijn”. Die vindt hij wél nodig ondanks de plannen van de polder voor hervorming van de arbeidsmarkt.
Plan voor zzp’ers deel van pakket
Het actuele voornemen is een verplichte verzekering arbeidsongeschiktheid voor zzp’ers die niet werken vanuit een rechtspersoon (bijvoorbeeld een BV). Het heet het “het plan van de minister”. Houweling noch de auteur wijzen erop dat dit een eis was van de vakbeweging, waar kabinet en werkgevers (knarsetandend) mee instemden om een pensioenakkoord te bereiken. Houweling hekelt deze per definitie dure verzekering. Risico’s en (overhead)kosten daarvan zijn niet te spreiden over een grote groep. Houweling wil de ervaringen met die verzekering laten gebruiken als opstap naar een collectieve verzekering arbeidsongeschiktheid. “Dan kun je wellicht voor een paar tientjes per maand per persoon de risico’s over 10 miljoen mensen spreiden en dan heb je echt iets revolutionairs te pakken.” De hoogleraar ziet ook als voordeel het samen dragen van “.. de risico’s voor mensen met een zwaar beroep die op hun 40ste of 50ste versleten zijn bijvoorbeeld.”
Uitvoering
“Welke uitkering zo’n verzekering moet opleveren – anderhalf keer het minimumloon of 70 procent van het laatstverdiende loon bijvoorbeeld – en wie haar moet uitvoeren, is allemaal een kwestie van uitwerking en rekensommen maken, vindt de hoogleraar.” En: “Als een ondernemer de uitkering voor een zieke werknemer in mindering mag brengen op het loon dat hij moet doorbetalen, gaat ook zijn loondruk omlaag.”
Houweling zou één uniforme collectieve regeling voor ziekte en arbeidsongeschiktheid nog beter vinden, “.. waarin er geen onderscheid meer is tussen de eerste twee ziektejaren en de periode daarna .. Of je zo’n regeling privaat of publiek, of via een combinatie wilt inrichten, is wat mij betreft stap twee.” Houweling vindt zo’n regeling meer overzichtelijk en dus beter uitvoerbaar.
KoMkanttekeningen
Houwelings betoog is een bijdrage in lastige kwesties. Niet de enige bijdrage, en wellicht ook niet de meest doordachte.
# Het valt te waarderen dat de hoogleraar kennelijk een optie wil laten bij werkgevers voor bovenwettelijke loondoorbetaling. Al is dat een mindere prikkel tot goed werkgeverschap dan de huidige.
# Jammer is het dat hij lijkt te accepteren dat mensen op hun 40ste of 50ste versleten kunnen zijn. Daartegen lijkt ons een flinke stimulans tot goed werkgeverschap nodig.
# Houweling gaat voorbij aan ervaringen met onder andere de vroegere Algemene ArbeidsongeschiktheidsWet. Een collectief stelsel heet een garantie voor minieme uitkeringen voor mensen die vroeg verslijten.
